Glokom
Glokom BÄ°lgÄ°lendÄ°rme
Glokom nedir?
​
Glokom veya halk arasında bilinen ismi ile Göz Tansiyonu, büyük oranda göz içi basıncının yükselmesi ile baÄŸlantılı olarak retina sinir liflerinde ve dolayısıyla göz sinirinde harabiyet ile seyreden ve bunun sonucunda görme alan kayıpları ve hatta körlüÄŸe sebep olabilen çok önemli bir göz hastalığıdır.
​
Ayrıca göz içi basıncı yüksek olmasa da göz içi dokuların duyarlılığı nedeniyle benzer bir durum ortaya çıkabilir ki buna da normal tansiyonlu glokom adı verilir.
​
Glokomun belirtileri nelerdir? Nasıl yakalanır?
​
Glokom hastalarının %90’ında hiçbir belirti oluÅŸmaz, hastalık sinsi bir ÅŸekilde ilerler. Son aÅŸamalarına gelindiÄŸinde görme kaybı ortaya çıkar ki bu noktadan sonra geriye dönüÅŸü mümkün olmayan görme kayıpları gerçekleÅŸmiÅŸ demektir.
​
BaÅŸlangıçta gizli seyretmesi nedeniyle hastalık ancak göz doktoru tarafından muayene sırasında tesbit edilebir. Tüm hastalara rutin olarak göz tansiyonu ölçümü, gözün ön ve arka bölümlerinin ve özellikle göz sinirinin deÄŸerlendirilmesi yapılmalıdır. Göz tansiyonu yüksek olmasa da glokom hastalığının oluÅŸabileceÄŸi bilgisi de önem taşır. Ayrıca gereken hastalarda bilgisayarlı görme alanı muayenesi (BGA) ve retina sinir lifi analizi (RSLA) ile tanı desteklenir ve takibi saÄŸlanır.
​
Glokom nedenleri nelerdir?
​
Normalde göz içinde iris tabakasının arkasında yer alan bir grup hücre tarafından göz içi dokuların yaÅŸamsal iÅŸlevlerinde rol alan göz içi sıvısı yapılır. Bu sıvı gözün arka ve ön boÅŸluklarını doldurduktan sonra iris ile kornea arasında çepeçevre yerleÅŸen açı bölgesindeki ince kanallar ile vücut dolaşımına taşınır. Göz içi sıvısının yapılması ile göz dışına boÅŸaltılması arasında geçen süre yaklaşık 90 dakikadır ve bu döngü duraksamaksızın ömür boyu devam eder.
​
Göz içi sıvısı (GÄ°S)’nın göz dışına taşınmasını saÄŸlayan açı bölgesindeki süngersi dokuda (trabekulum) yaÅŸa ve genetik yapıya baÄŸlı veya bazı göz içi hastalıklara ikincil olarak deÄŸiÅŸikliklerin, yapışma ve tıkanıklıkların oluÅŸması sonucunda yapılan sıvı göz içinde birikerek göz tansiyonunun yükselmesine neden olur.
​
Glokomun tipleri nelerdir, tedavisi ve takibi nasıl yapılır?
​
Glokom daha çok eriÅŸkinlerde ortaya çıkan bir hastalık olmakla beraber daha nadir olarak çocuklarda da görülebilir (Bakınız: DoÄŸumsal Glokom)
​
EriÅŸkinlerde, oluÅŸum mekanizmalarını temel almak üzere glokom tipleri aÅŸağıda belirtilmiÅŸtir:
​
-
Birincil Açık Açılı Glokom
-
Açı Kapanması Glokomu
-
Ä°kincil Glokomlar
​
BÄ°rÄ°ncÄ°l Açık Açılı Glokom
Göz içi sıvısının gözü çepeçevre saran kornea ile iris dokusu arasında kalan açı bölgesinde yer alan süngersi trabekulum tabakası ve ince kılcal damarlardan geçerek genel vücut dolaşımına katılmasında yetersizlik sonucu ortaya çıkar. Glokom hastalarının %90’ını oluÅŸturan bu tip glokomun nedeni tam olarak bilinmemekle beraber yaÅŸa, genetik yapıya, kullanılan kortizon gibi ilaçlara baÄŸlı olarak ortaya çıkması mümkündür.
​
Herhangi bir belirti bulunmadığından ancak göz doktorunun muayenesi sırasında saptanabilir.
​
Tedavisi:
Göz içi sıvısının yapımının azaltılmasını ve dışa akımın (GÄ°S’nın doÄŸal kanallardan göz dışına taşınması) arttırılmasını saÄŸlayan ağızdan ve damla ÅŸeklinde ilaçlar kullanılır. 3-6 aylık aralarla takibi ve gerektiÄŸinde bilgisayarlı görme alanı ve retina sinir lifi analizi tetkikleri ile hastalığın geliÅŸimi ve ilaca cevabının deÄŸerlendirilmesi yararlıdır.
Açı Kapanması Glokomu
Göz içi sıvısının gözü terk ettiÄŸi açı bölgesinin iris dokusu tarafından mekanik olarak tıkanması sonucu göz tansiyonunun hızla yükselmesi ÅŸeklinde ortaya çıkar. Åžiddetli göz ve baÅŸ aÄŸrısı, bulantı, kusma, gözde kızarma ve görme bulanıklığı belirtileri arasındadır.
Tedavisi:
En kısa zamanda göz tansiyonunun düÅŸürülüp göz sinirleri üzerindeki basıncın azaltılması gerekir, aksi takdirde kısa süre içinde büyük oranda görme kaybı geliÅŸebilir. Bu amaçla gözden sıvıyı damar sistemine çeken ozmotik ajanlar, göz içi sıvısının yapımının azaltılmasını ve dışa akımın arttırılmasını saÄŸlayan ağızdan ve damla ÅŸeklinde ilaçlar verilir.
Ä°kÄ°ncÄ°l glokomlar
Yine gözün bahsedilen drenaj sisteminin göz içi yapışıklıklara neden olan iltihaplı hastalıklar, tümörler, travma gibi nedenlere baÄŸlı kanamalar, diabet, retina damar tıkanıklığı gibi damar hastalıklarına ikincil geliÅŸen yeni damar oluÅŸumlarına baÄŸlı deÄŸiÅŸiklikler ve tekrarlayan kanamalar ikincil glokom sebepleri arasında sayılabilir.
​
Tedavisi:
Sebebe yönelik giriÅŸimler yanında göz içi sıvısının yapımının azaltılmasını ve dışa akım kolaylığını saÄŸlayan ilaçlar ile yapılır.